De vlag ging uit in Groningen toen afgelopen week bekend werd dat de gaskraan definitief dicht wordt gedraaid. Deskundigen spraken van een 'historische overwinning' van de Groningers. Niet alleen een overwinning voor al die mensen die er wonen, maar ook voor de natuur. En op dat gebied is er nóg een belangrijke strijd die we moeten winnen. Namelijk de strijd tegen het plastic.
In de afgelopen vijftig jaar is het gebruik van plastic wereldwijd vertwintigvoudigd. De verwachting is dat dit de komende twintig jaar nog eens zal verdubbelen. Jaarlijks wordt er maar liefst 299 miljoen ton plastic geproduceerd. Een derde daarvan belandt uiteindelijk in de natuur, en dan vooral in de oceanen. Volgens experts zwemt er in 2050 meer plastic in zee dan vis.
Een tijdje terug mocht ik Rudy Folkersma en Jan Jager interviewen. Beide heren zijn lector Circular Plastics bij NHL Stenden Hogeschool. Ze doen onderzoek naar hoe we plastics zo goed mogelijk kunnen recyclen. Want plastic is een prachtig recycle-product. "Iedereen krijgt een nare bijsmaak van het woord ‘plastic’, maar het is een fantastische grondstof voor een nieuw product”, knikten beide heren. “Als je het maar zo goed mogelijk scheidt.”
Ha, dacht ik, dat scheiden doen we in Smallingerland als de beste. Als enige gemeente in Friesland zamelen wij ons plastic apart in. Dus naast een kliko voor oud papier en groenafval hebben we ook een kliko voor plastic. Of beter gezegd: een plastic inzamelzak die we vullen. Op vaste dagen worden ze opgehaald of brengen we ze zelf naar de container in het ecoparkje in het dorp.
Ik moet toegeven: dat plastic scheiden gaat bij mij thuis als een tiet. Naast plastic mogen er namelijk ook kartonnen verpakkingen en blikjes in. Wanneer je dat een beetje secuur doet, bespaar je flink op je afval in de grijze kliko. Mijn grijze container staat al een aantal weken werkeloos in de hoek omdat ‘ie maar niet vol raakt.
Aha, dachten inwoners van omliggende gemeenten: dat is handig. Zo kunnen ook wij besparen op het afval in onze grijze kliko. En dus ontstond er een ware run op die plastic inzamelzakken. In gemeenten als Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen halen inwoners massaal zakken bij supermarkten in Smallingerland om hun eigen plastic te scheiden. Volle zakken brengen ze netjes naar de ecoparken en zo scheiden we met elkaar nóg meer plastic.
Klinkt als een doorslaand succes. Maar de gemeente Smallingerland is er niet zo blij mee. Al dat plastic van andere gemeenten, dat hoeven we hier niet. Daar moet namelijk weer voor betaald worden bij de verwerking. En dus is er een ware afvaloorlog ontstaan. Bij enkele ecoparkjes staan al waarschuwingsbordjes met de tekst dat er cameratoezicht is. Alsof dat ook maar iets helpt. Je kunt aan iemands hoofd toch niet zien of ‘ie uit Smallingerland of Tytsjerksteradiel komt.
Inmiddels zit de gemeente Smallingerland een beetje in z'n maag met die plastic inzamelactie. Want een oplossing is er zo een, twee, drie niet. Stoppen met het ophalen van zakken langs de weg en alleen huishoudens in Smallingerland een pas geven voor het ecoparkje? Geloof mij: dan stopt meer dan de helft met inzamelen. Want zelf iedere keer naar het ecoparkje lopen met zo'n zak: echt niet.
Ook ik heb geen kant en klare oplossing. Misschien simpelweg vrede sluiten en met elkaar plastic scheiden. Want één ding is zeker. Na de strijd tegen het gas moeten we ook de oorlog tegen het plastic mét elkaar zien te winnen.
