In februari deed RTV Gelderland een oproep van een man die Friezen zocht voor zijn dementerende moeder. En laat die dame nou net als ik toevallig een mevrouw Van der Zee zijn. Ze woont al jaren in een zorgcentrum in het Gelderse Ugchelen, maar sinds ze dement wordt, praat ze steeds vaker de taal van haar jeugd: het Fries. Geen kip daar in Gelderland die Fries verstaat natuurlijk. Zelfs zoonlief niet. En dus zocht hij Friezen in de buurt, die met zijn moeder willen praten.
Van Friesland tot Limburg, massaal reageerden er Friezen die best wel in Ugchelen op de koffie wilden komen. Zelfs uit Canada kwamen reacties. En dat zette me aan het denken. Zou ik later net als deze mevrouw Van der Zee ook alleen nog maar Fries praten wanneer ik ga dementeren? Niemand weet natuurlijk wat ‘ie doet wanneer het verstand je in de steek laat. Alhoewel, dat is niet helemaal waar trouwens. Want ik weet wél hoe het is om daarboven tijdelijk kortsluiting te hebben.
In de zomer van 2013 kreeg ik namelijk een klein voorproefje. Op een zaterdagmiddag ging ik met een groep vrienden fierljeppen. Al tijdens mijn eerste fierljepsprong eindigde ik met mijn hoofdje op de walkant. Hersenschudding. En een flinke ook, want de complete harde schrijf werd gewist. Geen idee meer wat ik daar deed, en geen benul van tijd, plaats of jaar. Ik kan u zelfs niet vertellen hoe ik in het ziekenhuis ben gekomen. Ik herinner me alleen nog wat ze me naderhand hebben verteld.
’s Nachts werd ik wakker gemaakt voor een pittig kruisverhoor. Welke dag het was. Wist ik veel. Wie weet er nu midden in de nacht welke dag het is? Wie onze koningin is. Beatrix, allicht. Weer fout. Maxima zat immers al lang en breed op de troon. Ik was werkelijk alles kwijt. Maar het ergste is dat ik ook niet meer precies weet wat ik daar in het ziekenhuis allemaal heb geroepen. Wanneer ik de oorgetuigen mag geloven, was ik verbaal zeer op dreef. Er is die gehele dag geen enkel stiltemoment gevallen. Ik zou wat dat betreft de ideale kandidate zijn geweest om de boel bij boerin Bertie wat op te fleuren.
Hieruit kunnen we concluderen dat wanneer mijn verstand het laat afweten, m’n mond het automatisch overneemt. En daaruit mogen we dan weer voorzichtig opmaken dat dit ook de diagnose zal zijn, mocht ik ooit dement worden. Dan verander ik klaarblijkelijk in een spraakwaterval, die nooit meer stopt. En wat zou het dan toch mooi zijn wanneer er nog één iemand is die Fries verstaat. Dan kan deze mevrouw Van der Zee nog rustig driehonderd keer haar sterke verhaal vertellen over die ene fierljepsprong in 2013.