Ik weet nog als de dag van gisteren dat ik mijn OV-kaart kreeg als kersverse Pabo-student. Trots toonde ik iedere ochtend mijn geplastificeerde pasje aan de buschauffeur die me vervolgens kosteloos naar Leeuwarden bracht. En gratis weer terug. Ik vond het destijds de normaalste zaak van de wereld. En dat is het ook voor tienduizenden Nederlandse studenten. Alleen niet als je praktijkonderwijs volgt.
"Ik ga het regelen." Die belofte deed Dennis Wiersma - toenmalig minister van Onderwijs - vorig jaar aan de ruim 3000 studenten in het Nederlandse praktijkonderwijs. Vanaf januari 2024 zouden ook zij gebruik kunnen maken van gratis OV. Maar eind december vorig jaar ging er alsnog een dikke rode streep door deze belofte.
Als enige in heel Nederland moeten studenten in het praktijkonderwijs zelf hun reiskosten betalen. Ieder ritje met de bus of trein naar school of stage is geheel op eigen kosten. Juist voor een groep die vooral leert door te doen, zijn stages essentieel. Het niet nakomen van deze belofte door het ministerie van Onderwijs is een grote middelvinger naar al die gouden handjes, die we juist zo hard nodig hebben in onze maatschappij.
Van dakdekker tot strater en van vuilnisman tot vrachtwagenchauffeur: echte werkpaarden zijn steeds lastiger te vinden. Tegenwoordig willen we allemaal een sierpaardje zijn. Of beter nog: een luipaard. Afgelopen jaren creëerden we massaal banen waarvan ik nut en noodzaak sterk betwijfel. Zo kun je goud geld verdienen als 'disruptor': iemand die álles binnen het bedrijf ter discussie stelt met als doel processen te verbeteren. Of wat dacht je van een baan als personal brand coach, waarbij je iemand behoedt die ten prooi dreigt te vallen aan het zaaddodende ‘13-in-een-dozijn-imago’.
Hoe futuristischer de functietitel, hoe hoger het aanzien. Het is een trend waar maar geen einde aan lijkt te komen. In plaats van doeners willen we tegenwoordig allemaal graag een denker zijn. Het liefst gaan we aan de slag vanachter ons beeldscherm ontwikkelen we ambitieuze plannen en ideeën zonder daarbij vieze handjes te krijgen.
Dat klinkt mooi, al die denkers in je organisatie. Maar je kunt nog zo’n robuuste positioneringsstrategie, geolied conversiepad of geraffineerde salesfunnel hebben: uiteindelijk zal er toch iemand moeten zijn die daadwerkelijk de mouwen opstroopt en aan de slag gaat om het te maken. En juist die gouden praktijkhandjes worden steeds schaarser.
Afgelopen week hoorde ik een Rotterdamse havenarbeider heel treffend mijn gedachtenspinsels verwoorden: 'We motte meer collega's hebbe met gouwe klauwe." En precies die ‘gouwe klauwe’ vind je in het praktijkonderwijs. Hoog tijd dus om deze studenten hun welverdiende OV-kaart te geven. Laat het kabinet een voorbeeld nemen aan de kracht van als die praktijkonderwijsstudenten: 'Geen woorden maar daden'.
