In ons dorp zijn beide basisscholen afgelopen jaar gefuseerd. Een mooie ontwikkeling, die de scheiding tussen openbaar en christelijk een stuk kleiner maakt in het dorp. Een scholenfusie is een prachtig middel om de muur tussen mensen weg te nemen. Uiteraard is de fusie ook nodig vanwege het slinkende aantal leerlingen. Maar is groter altijd beter?
Afgelopen week las ik over de herindeling van de gemeente Littenseradiel, waardoor de toekomst van een aantal kleine scholen onzeker is. Waar in Littenseradiel het minimum aantal leerlingen op 33 ligt, is die norm in de gemeente Leeuwarden - waar een aantal dorpen straks bij hoort - een stuk hoger: 91. En dus moeten kleine scholen in Littenseradiel hun deuren straks wellicht sluiten.
Dat zou zonde zijn. Ieder dorp, hoe klein ook, verdient een eigen school. Net als een kroeg en een winkel is een school onmisbaar voor het dorpsleven. Zelf heb ik op een school gezeten met zo’n 30 leerlingen, die ieder jaar op het randje van opheffen balanceerde. Ik wist van ieder kind de naam, waar hij woonde, of hij broertjes of zusjes had, wie z'n ouders waren, of hij goed was in rekenen of tekenen, in timmeren of gym. Van groep 1 tot 8: wij vormden één school.
Het docententeam had een slimme manier gevonden om die verbondenheid verder te versterken. In de bovenbouw kreeg je namelijk je eigen kleuter. Aan het begin van het schooljaar wees de kleuterjuf ons als ‘groten’ een 'kleintje' toe. Vanaf dat moment was jij het aanspreekpunt voor jouw kleuter.
Zo’n kleuter ‘beheren’ was nog een hele verantwoordelijkheid. Viel hij tijdens het spelen in de pauze, dan stond er plots een huilend jongetje met grote snottebellen voor je neus. Had hij ruzie op het schoolplein, dan werd je door een schreeuwende groep kinderen geroepen om als scheidsrechter de boel op te lossen en bloedneuzen te voorkomen. En was hij ziek, dan ging je op bezoek.
Zo leerden wij al vroeg om verantwoordelijkheid te dragen voor iemand anders. Onze basisschool was een participatiemaatschappij in z’n allerkleinste vorm. Maar tegenwoordig moet alles groter. Want groter is beter. Basisscholen met minder dan 100 leerlingen moeten de deuren sluiten, adviseerde de Onderwijsraad in 2013 aan het ministerie van Onderwijs.
In Littenseradiel kunnen de kinderen vooralsnog gewoon naar hun eigen school. Een oplossing voor de dreigende sluiting is er nog niet. Misschien moet Leeuwarden als ‘grote’ ook een beetje passen op zijn ‘kleintjes’, zoals wij dat op school leerden. Verantwoordelijkheid nemen om ruzie en bloedneuzen te voorkomen. Dat is de beste les die ik op school heb geleerd.
Gemeente Leeuwarden, doe er je voordeel mee.
