Nog nooit werd een tweet zo vaak geliked als de tweet van oud-president Barack Obama. Naar aanleiding van de gewelddadige protesten in Charlottesville twitterde Obama vorige week een citaat van Nelson Mandela. "Niemand wordt geboren met de haat voor andere personen vanwege huidskleur, achtergrond of religie." Het leverde hem meer dan 3 miljoen likes op. Een nieuw record. Maar veel belangrijker nog: het zette mensen aan het denken. Mij ook.
Afgelopen week keek ik per toeval de film 'Er ist wieder da' over Adolf Hitler, die zogenaamd na 70 jaar weer terug is in Duitsland. Hij schrikt zich een hoedje en snapte uiteraard geen fluit van al dat gedoe met computers en internet. Het resultaat is een absurde, fictieve soms zelfs komische film, die tegelijkertijd op een vreemde manier ook zeer realistisch is.
Acteur Oliver Masucci, die de rol van Hitler speelt, zet namelijk een absurd realistische Führer neer. Maanden lang reed hij voor de filmopnames als Hitler verkleed door Duitsland en sprak met mensen alsof hij de Führer was. Dat leverde beangstigende reacties op. Er waren Duitsers die volledig los gingen over hoe waardeloos de situatie in hun land was. Zelfs de rassentheorie van Hitler werd weer uit de kast gehaald.
Natuurlijk waren er ook mensen die 'rot op' riepen wanneer ze de acteur zagen, maar veel vaker nog werd de Führer met open armen ontvangen door mensen die openlijk beloofden naar hem te zullen luisteren, mocht hij weer aan de macht komen.
Sterker nog; toen een man tijdens een voetbalwedstrijd 'Fuck Germany' riep en de zogenoemde Hitler jonge fans aanspoorde dat niet te pikken, vloog er gelijk een groep op de man af om hem vervolgens in elkaar te timmeren. Ik schrok me rot.
Er hoeft er maar één iemand te zijn die op het juiste moment het vuur opstookt, en de vlam slaat in de pan. Mensen die maar een klein zetje hoeven om over de schreef te gaan. Die haat in no time omzetten in geweld. Precies wat er gebeurde in Amerika.
En dat terwijl we als kind, zoals Nelson Mandela zei, niet met een hatelijke inborst worden geboren. We leren om te haten. Maar als we kunnen leren te haten, kunnen we ook leren elkaar weer lief te hebben, betoogde Mandela. En daar heeft hij gelijk in. Maar daarvoor hebben we wel een goede leermeester nodig. Geen oranjekleurige president die geweld alleen maar goed praat.
Misschien ligt daar de oplossing. Dat we een tweede deel maken van de film, maar in plaats van Hitler dan Nelson Mandela terug laten komen, die over de wereld reist en ons laat zien dat we niet zo zwart-wit moeten denken. 'Er ist wieder da' wordt dan 'Guess who's back, back again'.
