Collega-vriendin Marieke komt morgen weer thuis. Gisteren kreeg ik een audio-berichtje waarin ze de uren aftelde. Want hoe prachtig Canada ook is, toch wilde ze niets liever dan terugvliegen om weer in die heerlijke Friese herfst te duiken. Een vleugje heimwee klonk er in haar berichtje door. Een ongrijpbaar gevoel, en een zeer slechte reispartner.
Als klein meisje had ik vroeger al heimwee wanneer ik bij een vriendinnetje sliep, dat aan de andere kant van het dorp woonde. De avond ging prima, tot het moment dat ik in een vreemd bed lag, met mijn hoofd op een hard kussen, en geen lichtje in de gang. Dan bekroop me plots dat nare gevoel. Onbedwingbare tranen verstopte ik in de dekens, terwijl er maar één ding was dat ik wilde: zo snel mogelijk weer naar huis.
Heel wat stiekeme tranen en vreemde bedden later, moet ik zeggen dat ik me de laatste keer heimwee niet eens meer kan herinneren. Maar dat diepe gevoel van verdriet kwam wel boven toen ik in Het Wrede Paradijs van schrijver Hylke Speerstra las hoe emigraten na de Tweede Wereldoorlog in het buitenland letterlijk ziek werden van heimwee naar hun geboortedorp.
Terwijl hun man in het land der belofte met hard werken een bestaan opbouwde, gingen eenzame vrouwen aan heimwee ten onder. En een medicijn was er niet, want terugkeren was geen optie.
Je kunt heimwee echter ook omdraaien en als een graadmeter beschouwen van hoe goed je het eigenlijk hebt. Zo pakt zangeres Nynke Laverman het in ieder geval aan. “Pas als je ver weg van je vertrouwde omgeving bent, weet je weer wat belangrijk is in het leven en wat niet”, is haar zienswijze. Kotsend op een berg in Mongolië voor haar cd Nomade besefte ze dat hetgene dat ze het meeste nodig had niet rijkdom of roem was, maar de mensen die op haar wachtten bij thuiskomst.
Dit inzicht deed me nadenken. En de conclusie is eigenlijk simpel. Of je nu drie kilometer van je eigen bed aan de andere kant van het dorp heimwee hebt of eerst een Atlantische Oceaan bent overgestoken: het gevoel is hetzelfde. Heimwee doet je beseffen dat iets dat normaal heel gewoon lijkt, toch eigenlijk heel bijzonder is. Ik zeg: doe er uw voordeel mee als u binnenkort op reis gaat.
