Zaterdag was het NL Doet, een dag waarop duizenden vrijwilligers de handen uit de mouwen steken. Een prachtig initiatief, maar tegelijkertijd drukt het ons met de neus op de feiten dat er tegenwoordig een speciale dag nodig is om mensen vrijwillig aan de slag te krijgen. Want vrijwilligerswerk is niet langer de normaalste zaak van de wereld.
Op NL Doet was ik voor onze dorpskrant een oproep aan het schrijven voor diverse verenigingen, die in nood verkeren omdat ze geen vrijwillige bestuursleden kunnen vinden. Zo bestaat het bestuur van de volleybalclub uit één mensen. En ook bij de gymnastiekvereniging en de jeugdsoos hebben ze grote moeite om vrijwilligers in het bestuur te krijgen.
Een dorp kan niet zonder vrijwilligers; dat weet iedereen. En toch blijkt het moeilijk om mensen te vinden. Want iedereen heeft het druk. Dus willen we in onze vrijetijd doen waar we zelf zin in hebben. Geen verplichtingen, ook niet als vrijwilliger. Ik snap dat wel, maar wanneer iedereen zo denkt, trekken we zelf de stekker uit al deze organisaties.
Het gevolg is dat kleine clubs en verenigingen langzaamaan omvallen. Daarmee verdwijnt het sociale en sportieve leven uit het dorp. Met als belangrijkste verliezers wijzelf en onze kinderen. De grote vraag is dan ook hoe we vrijwilligerswerk weer populair kunnen maken. Want verplicht vrijwilligerswerk past van nature evenmin bij elkaar als een dictatoriale democratie. Dat bestaat niet.
We moeten dus op zoek naar een constructie waarbij mensen vrijwilligerswerk zien als een verrijking van hun leven in plaats van een verplichting. Dat klinkt als een droomwereld, maar er is al een wereld waarin dit het geval is. Bij tal van universitaire opleidingen wordt vrijwilligerswerk in een bestuur namelijk gezien als onmisbaar op je CV.
Sterker nog: er zijn zelfs studies zoals Rechten waarbij je met een vrijwillige functie bij een sollicitatiegesprek later een dikke voorsprong hebt op je concurrenten. En dus maken deze studenten maar wat graag tijd vrij voor hun vrijwilligerswerk.
Misschien moeten we dit principe ook ná onze studietijd doorvoeren. Ik pleit voor een belangrijkere plek voor vrijwilligerswerk op je CV. Niet langer weggefrommeld onderaan bij hobby's, maar direct na recente werkervaring. Mensen met diverse vrijwilligersfuncties vallen daarmee direct op. Als werkgever weet je bovendien wat voor vlees je in de kuip hebt. Een fanatieke vrijwilliger zal ook als werknemer niet te beroerd zijn om de handen uit de mouwen te steken.
Zo snijdt het mes aan twee kanten. En veel belangrijker nog: zo is het straks iedere dag NL Doet. Niet omdat het moet, maar omdat het hoort.
