Een klein relletje afgelopen week naar aanleiding van de sportpodcast van Omrop Fryslân, waarin technisch manager Gerry Hamstra van SC Heerenveen te gast was. Gerry sprak Nederlands, onze sportverslaggevers Fries. Shame on us, vonden diverse luisteraars. Het was ronduit asociaal om stug Fries te blijven praten terwijl onze gast Hollands sprak. We hadden ons moeten aanpassen. Want Fries spreken met een Hollander, dat kan echt niet.
Het is een discussie waarbij al mijn begrip meteen in het rood schiet. Ik ben er zo klaar mee dat de Friese taal nog steeds wordt gezien als minderwaardig. Waarom moeten wij Friezen ons altijd aanpassen en zelfs excuses aanbieden voor het gebruiken van onze eigen taal? Net alsof we ons misdragen door onze moedertaal te spreken. Ik snap er werkelijk niets van. Helemaal niet wanneer we commentaar krijgen op het gebruiken van de Friese taal bij Omrop Fryslân. Donder toch een eind op.
Wat veel van deze kritische mensen kennelijk niet begrijpen, is dat een taal ons als mensen verbindt, meer dan wat dan ook. Ik merk in mijn werk dat het spreken van dezelfde taal meteen een band schept. Helemaal nu ik iedereen telefonisch moet interviewen, in plaats van face to face. Dus vraag ik meteen aan het begin van het gesprek of de interviewkandidaat wellicht Fries is. Zo ja, dan schakelen we direct over. Zo nee, dan pas ik me aan.
In de meeste gevallen kan ik aan de manier van praten al wel horen of iemand Fries is. Maar ik zit er ook wel eens naast. Onlangs had ik een dame aan de telefoon die met een moddervet Fries accent sprak. Dus mijn diagnose was dat ze vast en zeker Fries zou zijn. Na de eerste kennismaking vroeg ik of ze misschien in het Fries verder wilde gaan. 'Ik spreek geen Fries en ik versta het evenmin. Dus ik weiger om in het Fries met u te praten', antwoordde ze pinnig. Ik stond met m'n mond vol tanden. Eigenlijk was ik meteen klaar met dit gesprek.
Ik begrijp niets van die denigrerende houding van dit soort mensen. Waarom zo negatief reageren op onze taal? We willen jullie niet bekeren. Sterker nog: we zeuren niet eens dat jullie er geen ruk van snappen en schakelen moeiteloos over op het Hollands. Dus waarom dan zo'n stekelige reactie? Waarom mij het gevoel geven dat ik jullie beledig door te vragen of jullie Fries spreken? Het is geen ziekte.
Ik denk er steeds vaker over na. Wat is dat met de Friese taal dat mensen daar zo heftig op reageren? Is het een vorm van jaloezie? Geven we mensen het gevoel dat ze worden buitengesloten? Of is het een kwestie van koppigheid om stug vol te houden dat Fries geen taal is? Ik weet het niet en begrijp het al helemaal niet.
Dus aan al die mensen die het asociaal vinden dat wij bij Omrop Fryslân Fries blijven spreken tegen Gerry Hamstra de vraag om het eens van de andere kant te bekijken. Is het niet mooi dat wij iedereen de ruimte geven om z'n eigen taal te gebruiken? Gerry het Hollands en wij het Fries. En we verstaan elkaar prima. Want daar gaat het uiteindelijk om. Dat we elkaar verstaan en belangrijker nog: dat we naar elkaar luisteren. Misschien moeten meer mensen dat eens proberen.
