Geef eerlijk toe, jij was het vroeger ook wel eens: schoolziek. Zo'n periode van plotseling opkomende misselijkheid net voor half negen, omdat je als kind geen reet zin had om naar school te gaan. Tegenwoordig hoef je als kind geen koorts meer te faken, want wanneer de meester of juf ziek is, mag je lekker thuis blijven. Vervangers voor zieke meesters en juffen zijn er namelijk niet. Schoolziek heeft daarmee een nieuwe betekenis gekregen: ons onderwijs is ziek.
Afgelopen week luidden onderwijsexperts de noodklok in EenVandaag. Wanneer het zo doorgaat met de tekorten aan meesters en juffen kunnen ze niet langer basisonderwijs aan ieder kind garanderen. Dan is het nog maar de vraag of er genoeg docenten zijn om ieder kind les te geven. Ons Nederlandse basisonderwijs is in crisis, waarschuwden de experts. Kabinet grijp in, was de boodschap.
Naar verluid schijnen de lerarentekorten het ergst te zijn in de Randstad. Maar ook in Friesland merken we inmiddels de gevolgen van veel te weinig leerkrachten. Zo stuurde de directeur van basisschool De Diamant in mijn eigen Oudega afgelopen donderdag de kinderen van groep 7 naar huis omdat de leraar ziek was. Een vervanger bleek onvindbaar.
Meer geld voor onderwijs en hogere salarissen voor leraren: het zijn de eerste redmiddelen die worden voorgedragen om het probleem op te lossen. Maar toen ik een basisschooldirecteur vroeg naar zijn kijk op de zaak, was z'n antwoord simpel: minder administratie. Toetsen, testen en dossiers, je wordt er als docent knetteridioot van, zei 'ie. Zijn oproep: stop daar mee.
Mijn moeder was jarenlang peuterleidster en nam afgelopen zomer na meer dan dertig jaar afscheid. Ook zij was klaar met alle administratieve rompslomp. Van ieder kind moest een zogenoemd kindvolgsysteem worden bijgehouden. Sterker nog: er zijn zelfs al peutercitotoetsen, waar woordenschat, definitievaardigheden en kritisch luisteren mee worden getest. Een peuter van drie jaar die z'n eerste Cito krijgt. Niet best.
Ik denk dat daar het probleem ligt. We zijn zo ontzettend gefocust op toetsen en testen om te kijken of ieder kind wel normaal is, dat onze leraren ondertussen gek worden. We willen zo krampachtig in de gaten houden of ieder kind mee kan komen, dat onze meesters en juffen afhaken. We hebben een uitpuilende kast met kinddossiers, terwijl de kast ernaast met personeelsdossiers angstvallig leeg wordt. Dat kan toch niet de bedoeling zijn, lijkt me.
Minister Arie Slob beloofde bij EenVandaag dat hij structureel 700 miljoen euro uittrekt voor het verhogen van salarissen en het verlagen van de werkdruk. En dat moet zo snel mogelijk, want tijd is nou eenmaal geld. Maar ik denk heel eerlijk gezegd dat onze docenten op dit moment meer behoefte hebben aan extra tijd dan aan extra geld.
