Naar bed, naar bed, zei Duimelot;
Eerst nog wat eten, zei Likkepot;
Waar zal ik het halen? vroeg Lange Jaap;
Uit moeders kastje, zei Ringeling;
Dat zal ik verklappen, zei de Sociale Dienst.
Dit wijsje gebruikte m'n moeder vroeger altijd wanneer we naar bed moesten. Alleen de laatste zin was íets anders. Maar net als de Sinterklaasliedjes behoeft ook dit wijsje een update anno 2021.
Het bericht dat ik voor de jaarwisseling las over een vrouw in de gemeente Wijdemeren zette m'n nekharen rechtovereind. Als uitkeringsgerechtigde krijgt ze iedere week boodschappen cadeau van haar ouders als hart onder de riem. Toen dit ernstige misdrijf een medewerker van de Sociale Dienst ter ore kwam, besloot die resoluut in te grijpen. Bij een controle werden in de keukenkastjes inderdaad spullen van de Albert Heijn gevonden. Reden om de vrouw aan te klagen voor fraude.
Alles maar dan ook alles aan dit verhaal maakt me woest. Allereerst het feit dat iemand het recht heeft om bij je thuis in de keukenkastjes te wroeten. Ten tweede de conclusie dat spullen van de Albert Heijn niet thuishoren bij iemand met een uitkering. En ten derde het feit dat liefde van je ouders mag worden gerangschikt onder fraude.
"Dat is nou eenmaal de wet", riep de gemeente Wijdemeren toen kranten en radiozenders massaal op dit nieuws doken. Terwijl Rutte al jaren pleit voor een participatiemaatschappij schrijft de wet ons kennelijk het tegenovergestelde voor. Ouders mogen hun kinderen in de bijstand niet helpen wanneer ze in financieel zwaar weer zitten. Er komen heuse KGB-opsporingsmethoden aan te pas om dit soort criminelen in de kraag te vatten. Dat is geen participatiemaatschappij maar een spionagemaatschappij, als je het mij vraagt.
Nog even los van wat de wet zegt: ik kan me simpelweg niet voorstellen dat je als medewerker van de Sociale Dienst zo brutaal durft te zijn om bij iemand anders in de keukenkastjes te gluren. Ik vraag me bovendien af of het daar bij blijft. Zouden ze ook in de badkamerkastjes wroeten op zoek naar Andrélon shampoo in plaats van het eigen merk van de Kruidvat? Of in de schoenenkast op zoek naar Nikes waar dat natuurlijk alleen namaak-merken mogen zijn? En tot slot een blik in het nachtkastje waar - foei! - spullen liggen van EasyToys. Want ook dat kan een bijstandsmoeder zich uiteraard absoluut niet veroorloven.
Het is om je kapot te schamen dat we zo met mensen omgaan. Ik mag toch hopen dat gemeenten zich eens goed achter de oren krabben en nadenken over de manier waarop ze met inwoners omgaan. Zo niet, laten we de Sociale Dienst dan meteen omdopen tot Asociale Dienst. Dan weet je tenminste wie je in huis haalt. Of beter gezegd: in je keukenkastje.
